Tri-Vizor pakt lege vrachtwagens aan
Alex Van Breedam en Bart Vannieuwenhuysen pakken met Tri-Vizor die “leegstand” in de transportsector aan.
In Niel, niet ver van Boom, in de driehoek Antwerpen-Gent-Brussel, ligt het Waterfront Research Park. Spin-offs van de Universiteit Antwerpen huizen er in een indrukwekkend gebouw, vanbinnen en vanbuiten opgetrokken uit rode baksteen. Het kijkt uit op een groot bassin, een waterfront, dat hoorde bij de steenbakkerij die ooit gevestigd was op de site.
Eén van de bedrijven met hoofdkwartier in het onderzoekspark is Tri-Vizor, een onderneming die oplossingen zoekt om de transportsector duurzaam te maken. ‘Tri-Vizor is een onafhankelijke marktspeler’, verklaren oprichters Alex Van Breedam en Bart Vannieuwenhuyse, ‘die bedrijven met elkaar verbindt om samen te werken op logistiek vlak. Met Tri-Vizor willen we iets doen aan de efficiëntie, maar ook aan de ecologische voetafdruk van de transportsector.’
Bijna tien jaar geleden waren Alex en Bart samen met de derde oprichter, Sven Verstrepen, aan de slag bij het Vlaams Instituut voor Logistiek, het Vlaams innovatieplatform voor de logistieke sector.
Bart is opgeleid als ingenieur met een specialisatie in multimodaliteit - de combinatie van verschillende vervoerswijzen, zoals wegverkeer-boot-trein. Alex is een handelsingenieur en doctoreerde in rittenplanning.
‘In Europa rijdt vandaag één op vier vrachtwagens leeg rond - onderweg om een lading op te pikken of op de terugweg van een levering.’
‘Onze ervaring bij het Vlaams Instituut voor Logistiek leerde ons dat logistiek weinig efficiënt of duurzaam is’, gaat Alex van start. ‘In Europa rijdt vandaag één op vier vrachtwagens leeg rond - onderweg om een lading op te pikken of op de terugweg van een levering. De gemiddelde belading van een vrachtwagen is 57%. De gemiddelde snelheid van wegvervoer daalde van 65 km/u in 1995 naar 51 km/u in 2016, en die tendens is dalend.’
‘Transport is verantwoordelijk voor zo’n 14 tot 20% van de totale CO2-uitstoot in Europa’, verklaart Alex. ‘Dat is veel. Het probleem zit hem in de onderbenutting van de bestaande opslagcapaciteit. Dat leidt ertoe dat onze wegen gevuld zijn met halflege vrachtwagens en in de industrieparken magazijnen staan die nog nooit tot hun maximumcapaciteit gevuld werden.’
Bart: ‘Met Tri-Vizor willen we dit onlogisch gebruik van ruimte en grondstoffen aanpakken. De missie van het bedrijf vind je terug in de naam: “Tri” staat voor de drie-eenheid people, profit, planet en “Vizor” staat voor visie.’
In 2008 besloten Alex en Bart het advies dat ze al jaren gaven aan de logistieke sector, zelf te organiseren. Tijdens hun loopbaan bij het Vlaams Instituut voor Logistiek werd hen namelijk duidelijk dat de logistieke sector nood had aan een derde, neutrale partij, die twee dingen kan.
Derde partij
Om te beginnen kan die partij bruggen bouwen tussen bedrijven. De derde partij speurt naar de wederzijdse voordelen in een samenwerking tussen bedrijven die anders niet snel met elkaar te maken hebben. De kans dat een chocolatier en een koekjesfabrikant elkaar op de hoogte houden van bij welke klanten ze leveren, is klein.
Kleinere bedrijven hebben vaak de knowhow en de tijd niet om op zoek te gaan naar interessante samenwerkingsverbanden. De derde partij brengt de overeenkomsten tussen verschillende leveranciers, de routes die ze volgen én de noden van hun klanten in kaart, en zoekt dan naar onderhandelingsmarge.
Daarnaast is er de mededingingswet, die de aanwezigheid van een trustee - een onafhankelijke, neutrale vertrouwenspartij - verplicht bij het opzetten van samenwerkingen tussen concurrerende bedrijven. De mededingingswet voorkomt dat concurrerende bedrijven prijsafspraken maken of monopolies bekomen, die in het nadeel zouden zijn van de consument.
Horizontaal samenwerken
Bart: ‘Met Tri-Vizor laten we bedrijven horizontaal samenwerken. We gaan uit van hun beschikbare opslag- en vervoersruimte en proberen die bestaande capaciteit zo goed mogelijk te benutten. We maken samenwerking mogelijk van bedrijven met een gelijke positie.’
Neem nu als voorbeeld een Belgische chocolatier die één keer per week, op dinsdag, naar Tsjechië rijdt met een half gevulde vrachtwagen. Ergens anders in België is er een koekjesfabrikant die hetzelfde parcours op donderdag aflegt. Tri-Vizor ziet deze overeenkomst en maakt het mogelijk voor beide bedrijven om één keer per week het transport te organiseren, met een zo goed mogelijk gevulde vrachtwagen of treinwagon.
Resultaat: minder half gevulde vrachtwagens samen onderweg, meer volle vrachtwagens die samen minder kilometers afleggen. Dat is goedkoper voor beide bedrijven, die daarnaast minder files en CO2-uitstoot veroorzaken. Sommige bedrijven zullen ook vaker hun klanten kunnen bedienen, wat resulteert in een grotere klanttevredenheid.
Horizontaal samenwerken, dat klinkt als een logische oplossing voor een probleem dat zich al jaren stelt. In 2008, toen Alex en Bart Tri-Vizor opstartten, bestond er echter geen software die horizontaal samenwerken mogelijk maakte. Dus besloten ze een programma te ontwikkelen dat verschillende transportstromen in kaart kan brengen. Alleen was zo’n softwarepakket ontwikkelen erg duur, en kwamen investeerders en mogelijke klanten niet onmiddellijk naar Tri-Vizor toe.
Zelf investeren
‘De eerste jaren van het bedrijf waren een zoektocht naar financiering’, vertelt Bart. ‘Onze queeste leverde geen investeerders op. Maar we geloofden in ons project en besloten om zelf zwaar te investeren. Met eigen inbreng en een banklening konden we genoeg middelen vinden om Tri-Vizor op te starten. We investeerden in een complex softwarepakket, dat via algoritmes goederenstromen van verschillende bedrijven met elkaar matcht.’
Ze richtten een naamloze vennootschap op. De drie oprichters van het bedrijf waren de enige aandeelhouders. Alex: ‘Op dat moment woog de investering erg zwaar voor ons alledrie. De uitbetaling van het personeel en de investering in het softwarepakket gingen voor op ons maandloon. Soms was het spannend afwachten of we onszelf aan het einde van de maand konden uitbetalen.’
IT-neutraal?
‘Toen het softwarepakket ontwikkeld was en de zaken goed begonnen te lopen, merkten we meer en meer dat we eigenlijk twee belangen verdedigden, die af en toe met elkaar in conflict kwamen’, zegt Bart. ‘Als orkestrator van samenwerkingsverbanden probeerden we partijen te overhalen om met ons, als neutrale partij, in zee te gaan. Maar tegelijkertijd waren we ook de uitvoerder die de stromen aan elkaar koppelde en het samenwerkingsverband praktisch uitvoerde.’
Alex: ‘Ik vergelijk ons werk - het opzetten van een grootschalige samenwerking - graag met het werk van een architect, die een huis ontwerpt. Met het softwarepakket werden we opeens ook de aannemer van dat huis. Die situatie klopte niet. Als architect van de goederenstroom en als vertrouwenspartij wilden we neutraal zijn, en dat betekent ook IT-neutraal, onafhankelijk van bepaalde software.’
‘Dus besloten we in 2010 om de Collaborative Control Tower, het softwaregedeelte van het bedrijf, te verkopen’, vertelt Bart. ‘Sven Verstrepen, één van de drie oprichters van Tri-Vizor, verhuisde mee naar dat bedrijf.’
‘Naast IT-neutraal profileren we ons ook modusneutraal. We werken dus zowel met vrachtwagens, binnenvaartschepen als treinen. We mikken op een corridorwerking: we proberen zo veel mogelijk goederen over een zo lang mogelijke afstand te bundelen, over grote lanes. Welk vervoersmiddel we precies kiezen, hangt af van het traject dat die de goederen gaan afleggen.’
Eigen baas, zuivere leer
‘Toen we de Collaborative Control Tower verkochten, nam de financiële druk behoorlijk af’, verklaart Alex. ‘Nu zijn we eigenlijk gelukkig dat we geen investeerders vonden. Dan zouden we nu afhankelijk zijn van aandeelhouders en ons bedrijf niet volledig zelf in handen hebben. Zelf eigenaar zijn laat ons toe strikt te blijven in de leer en enkel de projecten op te volgen die we zelf waardevol vinden.’
‘Nu zijn we eigenlijk gelukkig dat we geen investeerders vonden. Zelf eigenaar zijn laat ons toe strikt te blijven in de leer en enkel de projecten op te volgen die we zelf waardevol vinden.’
‘Wat we nu doen, is voorbereidend werk’, vervolgt Alex. ‘We proberen bedrijven over de streep te trekken om met ons samen te werken. Daarnaast blijven we architect van de logistieke stroom, zijn we neutrale trustee en blijven we de gestarte projecten opvolgen en regelmatig evalueren.’
Bart: ‘Ons businessmodel is gebaseerd op die “dirigentenrol”. Wanneer Tri-Vizor twee goederenstromen met elkaar verbindt, resulteert dat in winst. Die winst verdelen we volgens onderling afgesproken spelregels, onder de deelnemende partijen én onszelf.’
Tri-Vizor is een bedrijf in ontwikkeling. Alex en Bart zijn voortdurend bezig met hun diensten te verbeteren, aan te passen en uit te breiden. De ambities zijn dan ook hoog.
Alex: ‘Wat we eigenlijk écht willen, is een kantelpunt veroorzaken in de geschiedenis van het goederentransport en de logistiek.’
‘Het moet normaal worden om te streven naar een volledige bezetting van opslag- en transportcapaciteit’, voegt Bart toe. ‘We hopen dat bedrijven binnenkort de reflex krijgen om horizontaal samen te werken - dat delen, samenwerken en efficiënt gebruik de standaard worden binnen de sector.’
Impact boven alles
Sinds de opstart kreeg Tri-Vizor al behoorlijk wat (inter)nationale aandacht binnen de logistieke sector. Alex: ‘In 2010 wonnen we onze eerste prijs voor het inrichten van een gedeelde opslagruimte voor een chocoladeproducent en een snoepjesfabrikant. We winnen sinds 2008 bijna elk jaar een belangrijke Belgische of Europese prijs voor ons duurzaam ondernemersconcept. In 2013 speelde ons bedrijf de hoofdrol in een documentaire van National Geographic over eco-economie.’
‘Naast het werk binnen Tri-Vizor hebben Alex en ik verschillende onderwijsopdrachten. Alex geeft les aan de Antwerp Management School en de KULeuven, ik geef les aan de Universiteit Hasselt, de Brugge Business School en de Universiteit Antwerpen.’ legt Bart uit. ‘Dat maakt deel uit van ons plan om onze radicale ideeën zo wijd mogelijk te verspreiden’, lacht Alex. ‘We streven naar impact, boven alles. Binnen de transportsector groeide de merknaam Tri-Vizor uit tot een typevoorbeeld. Onze reputatie is vele maten groter dan de reële armslag van het bedrijf. Dat vinden we goed.’
‘Specifiek willen we onze stem laten horen bij drie doelgroepen’, vervolgt Bart. ‘We proberen zo veel mogelijk bedrijven warm te maken om met ons in zee te gaan, maar we kijken ook naar de bron - de studenten. Dat zijn studenten goederentransport, maar bijvoorbeeld ook studenten industriële verpakking. In onze colleges vragen we aandacht voor duurzaamheid.’
Alex: ‘De laatste doelgroep is de overheid. Regelmatig lichten we onze visie op de toekomst toe bij verschillende overheden - van lokaal tot Europa.’
‘Transport wordt eigenlijk gesubsidieerd. Als je de schadelijke effecten op het milieu zou meerekenen, wordt transport binnenkort 200 à 300% duurder.’
‘Op dit moment is transport te goedkoop’, merkt Alex op. ‘Transport wordt eigenlijk gesubsidieerd. Als je de schadelijke effecten op het milieu zou meerekenen, wordt transport binnenkort 200 à 300% duurder. Geloof het of niet, wij pleiten ervoor om die reële kosten door te rekenen aan de verbruiker. Dan zouden de gekke uitschieters die we zo gewoon zijn - dagelijkse aan-huis-leveringen van internetbedrijven, lege vrachtwagens op de snelwegen - snel verdwijnen. Een CO2-taks op wereldschaal lijkt ons prima. Maar da’s dromen over morgen…’
‘Voorlopig proberen we binnen de transportsector die kanteling zelf mee aan te sturen’, vertelt Bart. ‘We zijn nu al partner bij verschillende regionale en Europese duurzaamheidsprogramma’s.’
‘Dat is het uiteindelijke doel: de transportsector doen kantelen en van duurzaam denken de nieuwe norm maken. Én op mijn honderdste het uurrecord fietsen op de piste breken’, lacht Alex.