Droogte

Meer kans op ‘flitsdroogtes’ in een veranderend klimaat

Krijgen we vaker te maken met de snelle aanzet van intensieve droogte? Wat betekent dat dan voor de landbouw?

Kurt Cobb

6 jul. 2023 • 4 min read

De Amerikaanse journalist Kurt Cobb bericht over ‘flash droughts’ op zijn blog Resource Insights. We kregen zijn toestemming om het artikel hier over te nemen. We zijn er nog uit wat de beste vertaling is voor ‘flash droughts’: ‘flitsdroogtes’ of ‘flashdroogtes’ zijn twee opties. Alle suggesties welkom.

De staat Illinois lijdt onder de droogste omstandigheden in meer dan tien jaar. Volgens de U.S. Drought Monitor hebben grote delen van het Midwesten en de vlaktes te kampen met buitengewoon droge omstandigheden.

Maar een bepaald soort droogte komt steeds vaker voor: flitsdroogte. De U.S. National Oceanic and Atmospheric Administration definieert flitsdroogte als volgt:

Flash drought is simply the rapid onset or intensification of drought. It is set in motion by lower-than-normal rates of precipitation, accompanied by abnormally high temperatures, winds, and radiation. Together, these changes in weather can rapidly alter the local climate.

Illinois had sinds half april last van flitsdroogtes, terwijl vrijwel geen enkel deel van de staat onder ‘gewone’ droogte te lijden had.

Flitsdroogtes komen vaker voor dan in het verleden, waarschijnlijk als gevolg van klimaatverandering. Onderzoekers zeggen nog niet dat dit het nieuwe normaal is omdat "langzame droogtes ook kunnen toenemen". Deze verandering in de frequentie van plotselinge droogtes "vormt een uitdaging voor het monitoren en voorspellen van droogtes". We zullen er minder goed mee om kunnen omdat modellen die eerder werden gebruikt om droogte te voorspellen minder goed zullen werken.

Gewassen

Elke vorm van droogte heeft gevolgen. In zo'n geval kunnen de gevolgen aanzienlijk zijn voor voedselgewassen zoals maïs, sojabonen en tarwe, die in grote hoeveelheden worden verbouwd in gebieden die dit jaar in de VS door droogte zijn getroffen. Dit zijn, naast rijst, drie van de vier belangrijkste voedselgewassen. Droogte treft momenteel 64 procent van de Amerikaanse maïsoogst en 57 procent van de sojabonenoogst. De zogenaamde wintertarwe, die in de herfst wordt geplant in de zomer geoogst, heeft er mogelijk ook onder geleden. De wintertarweoogst is nog maar net begonnen.

In Azië is de rijstvoorraad goed, maar daar vragen de rijstproducerende landen zich af of de opkomende El Niño de regenval in India en Zuidoost-Azië zal verminderen, zoals eerder gebeurde. Filipijnse boeren aarzelen om rijst te planten uit angst voor schade van El Nino.

Lees ook:

Droogtestress

Wanneer tarwe door droogte wordt getroffen, ontwikkelt het zich minder goed en hebben ze soms lege korrels. Maïs ontwikkelt dan weer "bladrol", waarbij de bladeren zich oprollen om waterverlies te beperken maar dit vermindert ook de fotosynthese en dus de productie van maïs. Kaliumtekort is bij maïs vaak een symptoom van droogte. Op een bepaald moment blijven de rijen pitten kleiner en wordt het aantal pitten per rij beperkt.

Sojabonen onder droogtestress kunnen bloesems en peulen verliezen en/of zowel het aantal als de grootte van de zaden verminderen.

Granen lijken voor sommigen misschien slechts een beperkt onderdeel van ons dieet. Maar het is belangrijk te onthouden dat granen en oliezaden zoals sojabonen bijna al het voer vormen voor melk-, vlees- en eierproducerende dieren en belangrijke bronnen zijn voor de productie van plantaardige oliën. Ze vormen dus de basis van de overgrote meerderheid van de calorieën die mensen dagelijks consumeren.

Niet marginaal

Langzame en snelle droogtes komen steeds vaker voor. Voor degenen onder ons die in de stad wonen, lijkt een heldere hemel in de zomer een zegen zolang het niet te warm is. Maar voor boeren is diezelfde heldere hemel, dag na dag, een gevreesd gevaar voor de oogsten.

Gezien het steeds snellere tempo van de klimaatverandering zullen droogte — als bedreigingen voor de oogst — waarschijnlijk niet langer een marginaal probleem zijn dat zich om de paar jaar voordoet, maar een steeds vaker voorkomend probleem. En dat kan een uitdaging vormen voor de structuur en levensvatbaarheid van het wereldwijde voedselsysteem dat we hebben opgebouwd.