Visionair Malmö: minder wagens, meer fietsen

Malmö is ambitieus. Dat werd snel duidelijk toen een groep Vlamingen vorige week met aandacht zat te luisteren naar het verhaal van Björn Wickenberg. Hij is verkeersverantwoordelijke van de Zweedse stad en was in kader van het Care-North project te gast in Gent. Oikos nodigde hem uit voor een inspiratie-avond.

“Malmö telt zo’n 300.000 inwoners en tegen 2030 verwachten we een groei van 100.000 inwoners. Van grote files, zoals jullie grootsteden die kennen, blijft Malmö voorlopig gespaard. Wat we ook ten alle kosten zo willen houden.” opent Wickenberg. “Wij willen de files voorkomen in plaats van ze te moeten genezen.”

Een zeer gerichte aanpak

Resultaat van een strategische denkoefening was een zeer ambitieus mobiliteitsplan met concrete doelstellingen.  Het terugdringen van de wagen in het stadscentrum stond al snel bovenaan de agenda. Naast het pendelgedrag naar Malmö, wou men ook de verplaatsingen in de stad aanzienlijk terugdringen; Van 41% naar 30%. (Ter vergelijking_ Brussel, Antwerpen en Gent kenden in 2008 respectievelijk cijfers van 47%, 61% en 63%. Enkel Antwerpen kende in de laatste jaren een significante verbetering naar 41% in 2010.)

Om dit te bereiken zijn er de komende vijf jaar focuspunten:

• Wandelen, fietsen en het nemen van openbaar vervoer krijgen voorrang. Ook connecties tussen verschillende vervoersmiddelen worden geprioriteerd.
• Autoverkeer wordt teruggedrongen door concrete maatregelen zoals minder parkeerplaatsen, hogere parkeertarieven en meer rijvakken voor openbaar vervoer en fietsers.
• Propere, efficiënte en stille voertuigen worden gepromoot.
• Een vernieuwd mobiliteitsplan wordt opgemaakt als deel van de overkoepelende verkeersstrategie voor Malmö.
• Inzetten op het wijzigen van mobiliteitsgedrag a.d.h.v. communicatie en marketing.

No Ridiculous Car Trips

Vooral de laatste doelstelling realiseren is de taak van Björn Wickenberg. Zijn zeskoppige team houdt zich dan ook quasi uitsluitend bezig met mobiliteitscampagnes. Eén van de belangrijkste bevindingen van een grootschalig onderzoek naar het mobiliteitsgedrag (2003) was het hoge aantal korte verplaatsingen met de auto. De helft van de trips onder de 5 kilometer werden met de wagen gedaan. Een bedje waar trouwens ook Vlaanderen ziek in in is. Zo bleek nog uit het recente onderzoek naar het verplaatsingsgedrag door de Vlaamse overheid.

Bijna een vijfde is korter dan 1 km. 53% blijft binnen een fietsbare afstand van 5 km. Slechts 12% van de verplaatsingen is langer dan 25 km.

Daarom werd in 2006 ‘No Ridiculous Car Trips’ opgestart. Gesteund door Europa slaagde het project er in het aantal korte verplaatsingen aanzienlijk terug te dringen door er een sociaal stigma aan te koppelen. Malmö verzamelde getuigenissen doordat inwoners de meest belachelijke trips van buren, familie en vrienden konden doorsturen. €120.000 kostte de eerste campagne. Een groot bedrag gaf Wickenberg toe, maar klein in verhouding met grotere stadsprojecten. Bovendien is de economische return bijzonder hoog. De campagne vindt nu jaarlijks plaats in mei en kent grote bekendheid bij de inwoners van Malmö. Meer info over het project vind je in onderstaand filmpje.

Meer dan campagnes

Daarnaast zet Malmö ook volop in op infrastructuur. “Dedicated buslanes don’t cost a lot, just some courage. And the return is enormous.” Met die woorden zette Wickenberg de puntjes op de ö. Politieke moed en een duidelijke visie, daarmee inspireerde Malmö de aanwezigen in Gent.

Lees het Twitterverslag van de avond via #duurmob met o.a. ook een getuigenis uit Bremen. De Malmö-presentatie kan je via deze link bekijken.