Uw buxus is gedoemd

Heb je er al bij stilgestaan dat deze bestrijdingsmiddelen geen onderscheid maken tussen een buxusmot of een andere mot?

Uw buxus is gedoemd
Photo by Jonah Pettrich / Unsplash

De lente is in het land, tijd om weer aan de slag te gaan in de tuin. Sinds de opkomst van de baroktuinen is de buxus onmisbaar geworden in Vlaanderen. De buxus is wintergroen, laat zich eenvoudig snoeien en past mooi bij het strakke tuinbeeld van een Franse tuin, maar ook bij het ideale tuinbeeld van veel Vlamingen. Maar het uitzicht van de Vlaamse tuinen is de laatste jaren abrupt veranderd. Grasperken kleuren elke zomer bruin door de stijgende temperaturen. Buxushagen verdorren vanwege één nieuwkomer in de tuin: de buxusmot. Deze mot legt zijn eitjes specifiek op buxusstruiken. De rupsen doen daarna de rest: ze vreten zich een weg door uw buxus zodat die sterft. De tuinen van het Vlaamse landschap worden daardoor stilaan herschapen tot dorre vlaktes.

Groot avondrood en lieveling

Verschillende websites geven advies hoe de buxusplant het beste beschermd wordt. Volgens de meeste sites is de schade omkeerbaar als er een correcte en goed getimede bestrijding toegepast wordt. Specialistenwerk dus, en daar knelt het schoentje. De zichzelf respecterende Vlaamse tuinier laat zich niet doen en trekt dezer dagen naar de lokale doe-het-zelfzaak om allerlei bestrijdingsmiddelen te kopen. Veel handelaars spelen hier gretig op in met allerlei advertenties. Daarbij worden oplossingen in de markt gezet die ecologisch lijken te zijn, doordat termen als ‘eco’ en ‘bio’ op het etiket vermeld staan. Deze labels beloven dat je met een gerust gevoel verder kunt tuinieren, maar laat je niet om de tuin leiden. Ze betekenen alleen dat de oorsprong van het product niet chemisch is. Vergis je niet, al deze middelen hebben maar één doel, plantaardig van oorsprong of niet: de buxusmot vergiftigen.

De zichzelf respecterende Vlaamse tuinier laat zich niet doen en trekt dezer dagen naar de lokale doe-het-zelfzaak om allerlei bestrijdingsmiddelen te kopen.

Heb je er al bij stilgestaan dat deze bestrijdingsmiddelen geen onderscheid maken tussen een buxusmot of een andere mot? En laat er nu net zo’n 2.500 soorten motten in Vlaanderen zijn, die we zelden zien. In een gemiddelde tuin zitten er op een warme zomernacht 50 tot 100 van deze soorten. Aan elke achterdeur vliegen ongemerkt prachtige soorten als het rozenblaadje, de lieveling en de groot avondrood. Zo zijn er veel nachtvlinders die we amper kennen, maar die toch een belangrijk onderdeel van ons al broze ecosysteem vormen als voedsel voor vogels en vleermuizen, of als bestuiver van bloemen.

Daar blijft het niet bij: ook andere insecten en kleine dieren kunnen worden aangetast door deze bestrijdingsmiddelen. Momenteel onderzoeken Vogelbescherming Vlaanderen en Velt of er een link is tussen de sterfte van jonge mezen en bestrijdingsmiddelen tegen de buxusmot. Ook grotere dieren worden dus mogelijk vergiftigd omdat de hele voedselpiramide onder druk komt te staan.

Impact op grondwater

Eén ding staat vast: de buxusmot is een blijver. Wat we ook zullen ondernemen, dit beestje valt niet meer te bestrijden. Volgens Natuurpunt staat in meer dan de helft van de Vlaamse tuinen een buxusstruik. De motten vinden dus overal voedsel en hebben relatief weinig natuurlijke vijanden. Ze hebben ook verschillende generaties per jaar, zodat bestrijding door alle buxusbezitters regelmatig en op het juiste ogenblik moet gebeuren, wat totaal onrealistisch is. De buxussen in Vlaanderen zullen langzaam uit het straatbeeld verdwijnen, ondanks de vele inspanningen die we ondernemen. Deze inspanningen kosten veel tijd en geld, en brengen ook frustraties mee. Daarenboven hebben bepaalde bestrijdingsmiddelen een negatieve impact op ons grondwater en dus op onze gezondheid.

Kort gesteld zijn er twee opties: u kunt ervoor kiezen om nog jaren te vechten of u kunt gaan voor de korte pijn. Laten we het daarom van de positieve kant bekijken: u kunt zichzelf de komende jaren heel wat tijd, energie, geld én frustraties besparen. Gooi die buxus er nu uit en vervang hem door inheemse bloemen, struiken en bomen. Wilde liguster kunt u net als buxus snoeien in gekke vormen. Met marjolein kunt u lage buxusbollen vervangen. Meidoorn, veldesdoorn en haagbeuk zijn geschikt voor hogere hagen. Ten slotte kunt u tot midden mei wilde bloemen zaaien die nectar en stuifmeel produceren. Zo creëert u in de eigen tuin een plekje waar die honderden prachtige, nuttige en inheemse soorten wel iets aan hebben.