The third industrial revolution volgens Jeremy Rifkin
Het pleidooi van Jeremy Rifkin voor een ‘Economic paradigm shift’.
Afgelopen woensdag stond de Amerikaanse econoom, schrijver en vooral ‘pionier’ van het postkapitalisme Jeremy Rifkin in Flagey. De reden van zijn komst was de eerste ‘Herman Van Rompuy’ lezing. CD&V organiseert deze lezingen om de uitdagingen van morgen te schetsen en Rifkin mocht de spits afbijten. Hij opent zijn lezing door iedereen met de voetjes op de grond te zetten en confronteert ons met de harde realiteit.
“We're not grasping this moment!”
Bewust van zijn publiek, schetst Rifkin het huidige economische klimaat van de lage productiviteitstoename en groot energieverlies. Hij legt uit hoe wij op weg zijn naar een ‘Mass extinction’ door vrede te nemen met de ‘New normal’, namelijk alle klimaatrampen ten gevolge van onze economische activiteit.
Technologische krachten achter economische verandering
Rifkin lijkt zelf niet bang van zijn toekomstvoorspelling en pleit voor een ‘Economic paradigm shift’. Het grote probleem volgens hem is dat onze huidige bedrijven nog ‘Plugged into the second Industrial revolution’ zijn.
Zijn bekendste boek heet dan ook ‘The Third Industrial Revolution’ en het is duidelijk dat hij klaar is met de kolenindustrie en kernenergie van de 20ste eeuw. Zowel de infrastructuur als de economische activiteit van de vorige eeuw dient volledig herzien te worden. Het heeft geen zin om nog te investeren in verouderde technologie van bijvoorbeeld niet-hernieuwbare energie. Rifkin staat dan ook fier al jaren Angela Merkel bij de omschakeling van Duitsland naar groene energie.
Volgens Rifkin houden wij nog teveel vast aan de vorige industriële revolutie terwijl de volgende recht voor onze neus staat. Misschien zijn wij er blind voor omdat de fundamenten van de productie op hun kop gezet worden. De nieuwe productie is namelijk opgebouwd uit technologie van massacommunicatie, zelf-producerende energienetwerken en intelligente transportsystemen.
De tijd van digitale communities is aangebroken en consumers ruimen baan voor prosumers.
“The Internet of Things” is Rifkins schoolvoorbeeld van hoe het moet. Bedrijven en zelfstandigen zullen via een open-source business model informatie, hernieuwbare energie en 3D-geprinte producten zelf produceren en distribueren. Net zoals men van stoom naar stroom ging na de eerste Industriële Revolutie, is het nu tijd om over te schakelen naar deze nieuwe energieplatform. De tijd van digitale communities is aangebroken en consumers ruimen baan voor prosumers. Op die manier wordt de marginale kost van productie herleidt tot nul. Rifkin benadrukt nogmaals dat het niet enkel om de grote industrieën gaat. “Small players come together and take down the big ones so power industries have to change their businessmodel.”
Human nature
Rifkin gaat niet uit van een utilitaristisch mensbeeld maar gelooft sterk in de empathie van de mensheid. Hij legt uit dat ook onze persoonlijke waardenpatronen meespelen. Het kapitalisme zal nooit volledig verdwijnen volgens hem maar we moeten wel meer vertrouwen hebben in de menselijke natuur. “Technology alone is not enough, we need a shifting consciousness, we are a new cohort” en met die woorden plaatst hij ook de verantwoordelijkheid bij ons. Zijn ideaal is een deeleconomie en daarvoor moet je samenwerken. In je eentje kan je namelijk de marginale kosten, die ons en het milieu zo zuur opbreken, niet wegwerken.