‘Bigger, better, faster, safer’. Waarom we oh zo verlangen naar dat nieuw model
De recyclagemythe. Op de zevende dag verbrandde hij wat hij die week gemaakt had?
Repareren is beter dan recycleren want recyclage is het uitstellen van wat in de afvalindustrie quasi onvermijdelijk blijkt: materialen worden gedumpt, verbrand of verdwijnen in het milieu. Bovendien spaart repareren heel wat op energie, aldus iFixit.
Je hebt dat zeker al meegemaakt: iemand die een geldige reden zoekt om de laatste nieuwe gadget te kopen, terwijl men nog een perfect werkend model heeft. Volgens Walter Stahel, grondlegger van de circulaire economie, zijn de typische voorwendsels daarvoor: ‘bigger, better, faster, safer’. Die 4 redenen worden typisch aangewend om een nieuw model te kopen. Ze worden vrijwel meteen als geldig argument aangenomen. Die redenen worden dan ook gretig gebruikt door reclamemakers. Zelf ben ik al meerdere keren in die val getrapt.
Bijbels idioot
Deel van de redenering valt ook terug op het argument dat recyclage uitstekend werkt om materialen te hergebruiken. Dat is allesbehalve waar. Recyclage is in heel veel gevallen het vertragen van wat in de huidige lineaire economie gangbaar is: materialen worden gedumpt of verbrand. Zo wordt papier hoogstens 7 keer gerecycleerd vooraleer het wordt verbrand. Papier van een krant gaat dus een week mee. De bijbelse vertaling daarvan is: op de zevende dag verbrandde hij wat hij die week gemaakt had?
De recyclagemythe
Walter Stahel doorprikt de recyclagemythe met het voorbeeld van aluminium blikjes. Technologie laat toe om ongeveer 50% van het aluminium te recycleren en te hergebruiken. Een blikje frisdrank heeft een gemiddelde levensduur van 3 weken_ van de productie van het blikje tot het consumeren van de frisdrank. Dus wie op 1 januari 1 ton aluminium gebruikt om blikjes te maken, weet dat er op 21 januari maximaal een halve ton van kan worden gerecupereerd. Tegen de maand mei is er van die initiële 1 ton, niets meer over. Kan je de recyclage opkrikken tot 90%, wat buitengewoon zou zijn, kan je die verbruikstijd verhogen tot 2 jaar.
‘Energetische valorisatie’
Recyclage is dus verre van volmaakt. Onze afvalindustrie zweert trouwens ook bij de ‘calorische waarde’ van materialen om er energie te winnen. Simpelweg door dat afval te verbranden en uit die verbranding energie te winnen. Zij noemen dat: ‘duurzaam afvalbeheer’ of ook ‘energetische valorisatie’. Of hoe je de sterk vervuilende verbranding duurzaam kan pimpen. Voor de afvalindustrie moet de afvalstroom zo stabiel mogelijk blijven, anders kan men de installaties niet in gang houden.
Als er iets moet veranderen, dan zal het van onderuit moeten komen.
Repareren
Repareren is beter dan recycleren. Probeer de levensduur van je producten zo lang mogelijk te maken en geef niet toe aan de ‘bigger, better, faster, safer’. De producenten Apple, Samsung, HTC ea. gaan ons daar niet bij helpen — ze weigeren soms spullen te repareren en verplichten je vaak een nieuw apparaat te kopen. Daarom is iFixit zo interessant. Dat is een peer-to-peer platform waar mensen reparatietechnieken voor smartphones en andere huishoudelijke producten uitwisselen. Als er iets moet veranderen, dan zal het van onderuit moeten komen.