Neemt China de klimaatfakkel over van Europa?
China lijkt van plan om haar klimaatdoelstellingen de komende vijf jaar fors aan te scherpen.
Op woensdag 16 maart vond in Beijing de stemming plaats van het 13de Chinese vijfjarenplan, de eerste editie onder de nieuwe president Xi Jinping en zijn premier Li Keqiang. Daarin staat dat de grootste uitstoter van CO2 van plan lijkt om haar klimaatdoelstellingen binnen de komende vijf jaar fors aan te scherpen. Als dat klopt, is China de eerste grote speler die na het klimaatakkoord in Parijs aankondigt om extra ambitie aan de dag te leggen.
In het plan, dat voorlopig enkel in het Chinees beschikbaar is, staat volgens Greenpeace East Asia dat “China will implement and enhance its Intended Nationally Determined Contribution to tackle climate change” in de context van het vijfjarenplan (2016-2020). Het woord enhance is wel degelijk van belang, omdat het nu al aan de wereld aangeeft klaar te zijn voor meer actie.
Europa daarentegen
Dit in tegenstelling tot de Europese Unie, dat zich bij monde van Eurocommissaris Cañete en Commissievoorzitter Juncker nog op de borst klopte vanwege Europa’s klimaatleiderschap in aanloop naar en op de conferentie in Parijs. De Commissie formuleerde in haar evaluatie van het klimaatakkoord dat er geen bijkomende actie nodig was om te voldoen aan het akkoord van Parijs, al is dit manifest onjuist.
Ten eerste liggen die doelstellingen niet in lijn met hetgeen in Parijs is afgesproken, met name om ver onder de 2°C te blijven met het oog op een limiet van 1,5°C opwarming. Ten tweede zal Europa onder de huidige doelstellingen voor 2030 Europa paradoxaal genoeg minder vooruitgang boeken in de periode 2020-2030 dan in de huidige periode tot 2020, aangezien de EU tussen de 25% en de 30% reductie zal halen tegen 2020. In 2014 zat het blok reeds aan een reductie van 23%.
Behalve bij een aantal lidstaten (zoals Duitsland en ook België — zeer uitzonderlijk) is er geen animo om de doelstellingen te verhogen, zo blijkt uit de Raad van Ministers van 4 maart. Nog erger is dat Europa zelfs het huidige, niet ambitieuze, traject zal missen. De Commissie geeft dat trouwens zelf toe. De door de Commissie voorgestelde hervormingen in het emissiehandelssysteem zijn immers onvoldoende, zoals Thomson Reuters beknopt uitlegt in een white paper.
In China kan het snel gaan
Wat heeft China in haar INDC aangekondigd? Het gaat een engagement aan om de uitstoot per eenheid van het BBP te verminderen met 60-65% tegen 2030 ten opzichte van 2005. Ook engageerde het zich tot een uitstootpiek rond 2030, met de bedoeling om snel te pieken. Fergus Green en Nicholas Stern zeggen daarover dat de INDC “should be seen as a highly conservative upper limit from a government that prefers to under-promise and over-deliver.”
En inderdaad, recente cijfers geven aan dat de kans groot is dat China nu reeds gepiekt heeft. De emissies in 2015 zijn volgens het Internationaal Energieagentschap immers gedaald met 1,5%, terwijl China’s steenkoolconsumptie voor het tweede jaar op rij gezakt is met 3,7%. Bovendien ziet het er naar uit dat China zich in sneltempo transformeert naar een diensteneconomie, nu het razendsnelle groeimodel van de voorbije decennia tegen zijn limieten aanbotst. Daardoor zijn verdere dalingen in emissies vrij waarschijnlijk.
Natuurlijk ligt China momenteel nog ver achterop het Europese klimaatbeleid tot dusver. Maar wanneer we zien dat Europa het enige continent is ter wereld waar de investeringen in hernieuwbare energie dalen — ze zitten op het laagste punt sinds 2006 - terwijl ze in China net recordhoogten bereikt, dan is nog maar de vraag hoe lang we onze ‘frontrunner’ positie nog zullen handhaven. Zoals iedereen weet, kan het in China hard gaan.