Waarom steeds meer mensen migreren door klimaatverandering, maar wij dit amper zien

Klimaat drijft voornamelijk interne, en niet zozeer internationale migratie

Waarom steeds meer mensen migreren door klimaatverandering, maar wij dit amper zien
Photo by Carl Kho / Unsplash

Het merendeel van migratie ten gevolge van klimaatverandering neemt plaats binnen nationale grenzen. Klimaat drijft voornamelijk interne, en niet zozeer internationale migratie. Dit staat enigszins haaks op hoe dit fenomeen vaak in de media wordt voorgesteld. Op dit moment verplaatsen zich hele bevolkingsgroepen over relatief korte afstanden om te ontsnappen aan plotse - dikwijls klimaatgerelateerde - rampen zoals orkanen en overstromingen.

Orkaan Katrina in 2005, Typhoon Haiyan in 2013 en cycloon Idai en Kenneth in Mozambique, om er maar een paar op te noemen, zijn voorbeelden van rampen die deze ad-hoc en grootschalige volksverhuizingen veroorzaken.

Een andere belangrijke oorzaak van migratie is langdurige droogte. Dit creëert vaak patronen van migratie weg van plattelandsgebieden en naar steden. Omdat droogte het levensonderhoud van de landbouwgemeenschap ondergraaft, zoeken mensen elders naar werk.

De landen met de hoogste groei in urbanisatie zijn dan ook dikwijls deze waar langdurige droogte de landelijke bevolking de stad in dwingt. Deze chaotische verstedelijking levert sterke beelden op die ons helpen om de enorme schaal van het probleem in te schatten.

De Bangladese stad Dhaka is één van de snelstgroeiende steden ter wereld. Landbouw wordt steeds onmogelijker in het laagliggende land omwille van verzilting. Miljoenen zoeken in de steden naar een nieuwe job. Mariusz Kluzniak (CC BY-NC-ND 2.0)

Gedwongen om elders opnieuw te beginnen, hebben migranten meestal geen of weinig sociale zekerheid, en weinig andere keuze dan de moeilijkste en slechtst gereguleerde banen te aanvaarden. Beelden die weergeven in wat voor soorten werk en situaties deze migranten vaak terechtkomen geven ons een blik in de lange en moeilijke stappen die nieuwkomers doorgaan wanneer ze een nieuw leven trachten op te bouwen.

Bepaalde regio’s zijn gevoeliger dan anderen voor klimaatverandering. Eilanden en laagliggende regio’s leiden nu al omwille van een stijgende zeespiegel en de verzilting van landbouwgrond. De eilandennaties in de Pacifische Oceaan behoren tot de meest kwetsbare locaties op aarde, en vele eilandnaties en -bewoners zijn nu al in beweging om de effecten van klimaatverandering op hun gemeenschap en levensonderhoud te voorkomen.

Maar de ervaringen van mensen in deze situaties zijn zeer divers. Velen willen ondanks de toekomstige risico’s blijven, bang dat gemeenschapsverbindingen, tradities en taal verloren zullen gaan met de verhuis. Anderen maken gebruik van de bestaande legale migratieopties, en verhuizen naar het buitenland voor werk of studies. Andere groepen plannen de verplaatsing op gemeenschapsschaal, waarbij hele dorpen naar veilige locaties worden verplaatst.

Beelden die deze diversiteit weerspiegelen dienen gemeenschappen en personen te tonen die zich aanpassen aan een snel veranderende omgeving, hun toekomst veilig trachten te stellen, en die een legio aan opties voor migratie in overweging dienen te nemen.