Huisje kopen met zicht op de Noordpool?

Gaan we met zijn allen naar het hoge noorden verhuizen door de gevolgen van klimaatverandering? Die vraag klinkt u waarschijnlijk als paranoïde in de oren. Volgens auteur en professor Laurence Smith, verbonden aan UCLA, niet helemaal. In zijn boek The New North, The World in 2050 voorspelt hij een grote booming toekomst voor de landen gelegen aan de oevers van de Noordelijke IJszee. De Financial Times meldde deze week nog dat de Noordelijke IJszee sneller en langer smelt dan eerder voorspeld.

Voornaamste reden is dat klimaatopwarming er voor zal zorgen dat alle zeeroutes over de noordpool openen. Dat zal enerzijds transport tussen Azië en Europa vele malen versnellen. Bovendien zal er naarstig kunnen worden geboord naar de uitgebreide reserves fossiele brandstoffen onder de Noordelijke IJszee (iets waar al pogingen toe gebeuren). Canada zou zo op Saoedi-Arabië na de grootste olievoorraden ter wereld in handen hebben. Dat land zal bovendien een razendsnelle bevolkingsaangroei kennen met een derde meer mensen.

Zoetwater en landbouw

Voor het goede weer moet je er niet per sé heen maar de regio rond de Noordpool heeft nog een ander groot voordeel volgens Laurence Smith_ een overvloed aan zoetwater, iets waar in zuidelijker gelegen gebieden steeds meer schaarste rond zou ontstaan.  Want hoe vreemd het ook mag klinken, zelfs in Vlaanderen schuren we tegen de waterschaarsteaan. Da’s nog niet alles. De landen aan de Noordelijke IJszee zouden bij de weinige gebieden in de wereld horen waar de landbouwproductie zal toenemen.

Toenemende druk?

Maar we hebben het hier nog tamelijk goed, waarom zouden we naar het hoge noorden trekken? Een gelekt rapport van het IPCC, dat maandag 31 maart officieel wordt voorgesteld, zou waarschuwen voor zware impact van het klimaat in voornamelijk Azië. Door grillig weer dat de landbouw treft, zullen vaker gewapende conflicten ontstaan. Het is niet denkbeeldig dat er dan ook migratiestromen uit volgen. Zo verwacht Australië zich al aan een sterke aangroei van de populatie tegen 2050 met een verdubbeling van het aantal inwoners in alle grote steden down under. De migratie van Zuid naar Noord is nu al aanzienlijk. Zou dit snel afnemen onder invloed van klimaatopwarming?

Het tweede scenario: veerkracht

We kunnen met zijn allen verhuizen naar het noorden, maar dan heb je ooit het meest noordelijke punt bereikt en rest niet veel meer dan van de planeet aarde springen. Het tweede scenario is er één waarin we weerbaarder worden voor de gevolgen van klimaatverandering. Dat scenario is er één waarin we alles uit de kast halen om de risico’s en gevaren van klimaatverandering op te vangen. Door ons gedrag aan te passen en ons als gemeenschap voor te bereiden.

Open Data helpt

De Amerikaanse overheid werkt daar vandaag al aan. Ze stelt een platform met open data over het klimaat en aanverwante thema’s ter beschikking dat lokale overheden, bedrijven,  gemeenschappen en individuen in staat stelt ten eerste te informeren over de gevolgen in hun eigen achtertuin. Maar ten tweede hen de tools geeft om zich te organiseren en veerkracht of resilience op te bouwen door de data te gebruiken in oplossingen. Bovenstaande kaart staat bij voorbeeld op het platform. Het is het overstromingsgebied van de orkaan Sandy die New York City en omstreken trof. Je kan inzoomen op alle onderdelen van die kaart.

De VS telt overigens nog altijd veel sceptici, daarom is de American Association for the Advancement of Science (AAAS) met het initiatief What We Know gestart. Op de website van What We Know uiten vermaarde Amerikaanse wetenschappers van de organisatie opgericht in 1848 hun diepe bezorgdheid over klimaatverandering en — tussen de lijnen — de gepolariseerde wijze waarop het  debat daarover nog steeds wordt gevoerd in de VS. Waarop de New York Times zich de vraag stelt_ “Will the American people hear the message this time?” Wat in Europa? Zijn we voldoende gemotiveerd om de moeilijke keuzes te maken?

Nog een ander scenario?

Tiens, wat met het scenario waarin we de gevaren van klimaatverandering afwenden. Er is geen enkel signaal dat dit scenario realistisch is. Het is Game Over. En een hele boel deprimerende grafieken illustreren dat. Of zoals Nick Cohen het verwoordt op de website van The Guardian_ “The climate change deniers have won.”