Durft Groen nog groen te zijn?

Ken je die psychologische oefening? Je krijgt de woorden ‘groen’, ‘blauw’, ‘geel’, ‘rood’ te lezen maar ze zijn steeds in een andere kleur gedrukt. Je moet dan zeggen in welke kleur het woord gedrukt staat. Dit heet de Stroop test en is bedoeld om het cognitief functioneren te meten. Ik heb zelf een gevoel van cognitieve disfunctie wanneer ik naar het nieuwe logo van de partij Groen kijk. Welke kleur heeft Groen nu eigenlijk?

Logo’s liegen niet. Het allereerste logo van Agalev was een groen blaadje. Dan kwam er Groen!, in een bleker groen maar wel nog met een zelfbewust uitroepteken. Daarna verdwijnt het uitroepteken en wordt de kleur eerder turquoise, een mengeling van groen en blauw. En nu deemstert het groen weg naast andere kleuren.

Ik ben ervan overtuigd dat logo’s vaak onbewust een goede indicator zijn voor wat er in de hoofden leeft van wie over die logo’s beslist. En dat is nooit de basis. De kleur groen neemt systematisch af, wordt vermengd met andere kleuren. En bij het laatste logo zeggen de nieuwe co-voorzitter Jeremie Vaneeckhout en Nadia Naji zelfs expliciet bij de start van het nieuwe politieke jaar, overgenomen op VRT Nieuws: "De klassieke groene thema's blijven een belangrijke plaats innemen, maar Groen is meer dan groen. Dat zullen we vanaf vandaag nog sterker benadrukken met een nieuw, kleurrijk logo en met onze inhoudelijke ideeën." Op VRT radio bevestigde Jeremie nadien ook dat het logo staat voor een pragmatische koers.

Ben ik van slechte wil als ik meerdere partijleden zie die zich als groen-blauw profileren?

Ik vraag me luidop af of dit een wijze beslissing is. Het ecologische van groen op ‘een’ belangrijke plaats in het programma van de partij. Naast andere thema’s die in het logo in het blauw, paars en geel zijn weergegeven. Opvallend, geen rood. Ben ik van slechte wil als ik meerdere partijleden zie die zich als groen-blauw profileren? Als een Groen voortrekker zoals Wouter Devriendt in Oostende zonder gêne en tegen een belangrijk deel van zijn eigen Oostendse Groene achterban in een coalitie aangaat met NVA? Wat is er inhoudelijk aan de hand als Tine Vanderstraeten, nochtans een bekwaam politica, zich mordicus voor een bovengrondse Ventilus hoogspanningsleiding uitspreekt? Als diezelfde minister de groene partij zowaar de kerncentrales langer laat openhouden? Als een groen schepen in Beernem zich tegen windmolens keert?

Expertise uit het ecologisch werkveld

Maar ook als we naar de expertise van het politiek personeel kijken, wie is dan nog de echte ecologische expert? Soms heb ik de indruk dat Mieke Schauvlieghe alleen staat tussen experts gender, gezondheid, communicatie, feminisme, armoede, politicologie, mensenrechten, geschiedenis, justitie... Een gevarieerd gamma aan expertise, dat is zeker. Goed ook voor een partij. Maar in een ecologische partij, na het vertrek van Hermes Sanctorum slechte één iemand die uit het ecologisch werkveld komt? Groen moet op vlak van ecologie het debat trekken, intellectueel en politiek. Maar daar heeft de partij het kader niet voor. Wél aan de basis, maar niet aan de top.

Op de website van Groen omschrijft Jeremie zich als volgt: “Jeremie Vaneeckhout werkt graag samen aan concrete en haalbare oplossingen.” Groen wil een partij zijn die de problemen van de mensen oplost, en dit wil doen in coalitie met anderen, door te geven en te nemen in het politieke spel en zo stapje voor stapje naar een aantal tussentijdse doelen toe te werken. Maar was er niet al een partij die zich deze politieke stijl aanmeet? CD&V.

Willen de Groenen nu echt het nieuwe CD&V worden, net zoals NVA er van droomt het nieuwe CVP te worden?

Willen de Groenen nu echt het nieuwe CD&V worden, net zoals NVA er van droomt het nieuwe CVP te worden? Er zijn wat verschillen, alle vergelijkingen lopen mank. NVA wil dit doen zonder afbreuk aan hun populistisch en neoliberaal discours. En Groen denkt door water in haar wijn te doen te kunnen groeien. Zien ze dan niet wat er aan het gebeuren is met CD&V?

Momentum

Groen wil zich meer en meer met andere thema’s bezighouden, en aarzelt niet om hiertoe haar ecologisch-groene taak wat opzij te schuiven. Ze verliest daardoor niet alleen aan geloofwaardigheid, maar ook aan slagkracht. In tijden waar het klimaat zo zichtbaar voor iedereen uit de hand loopt en ik dit artikel bij 23 graden in het zonnetje schrijf, eind oktober, hebben we geen behoefte aan een partij die pragmatisch is. Nu is de tijd voor doortastende maatregelen. Vandaag worden die ook wel genomen. De investeringen in warmtepompen en isolatie zijn nog nooit zo sterk geweest. Mensen draaien doelbewust de fossiele gaskraan dicht en trekken een warme trui aan. Alles verandert heel snel ten goede. De oorzaak ligt niet bij Groen of bij een ecologisch reveil, maar bij Poetin en de portemonnee. En dus kan het tij snel keren van zodra dit sinister figuur verdwijnt.

De economie kan niet blijven groeien op een eindige planeet. We hebben nood aan een hersteld evenwicht met de aarde, na de doldwaze eeuw van hyperconsumptie en hyper accumulatie van obscene kapitalen bij een kleine elite.

Maar er is meer nodig dan Poetin om een volgende Pepinster ramp te vermijden. Iemand moet op tafel kloppen, op steeds dezelfde nagel. Fossiele energie en kernafval zijn iets uit het verleden. De economie kan niet blijven groeien op een eindige planeet. We hebben nood aan een hersteld evenwicht met de aarde, na de doldwaze eeuw van hyperconsumptie en hyper accumulatie van obscene kapitalen bij een kleine elite. Hier hebben we een partij voor nodig die de waarheid durft te benoemen, zelfs al doet die pijn. De “inconvenient truth” onthullen. Als zelfs Amerikaanse presidentskandidaten dat durfden, waarom niet dan een strijdbare ecologische partij.

Maar Groen heeft een trauma. Ze kregen de naam van de partij met het vingertje, de zeurderige gelijkhebbers die anderen de les leren. Sindsdien durft ze geen vinger meer op te steken. Net nu er nood is aan zo een vinger, maar mogelijk eerder een middelvinger dan een wijsvinger. Ik ken maar één Groen raadslid die de middelvinger heeft gebruikt, in de gemeenteraad van Brugge. Alle respect voor hem.

Radicale afbreuk?

Maar zo een meer radicale focus op het ecologisme, doet dat dan geen afbreuk aan al die andere maatschappelijk relevante thema’s waar de partij zich wil mee bezig houden? Geenszins! Als we uit ecologische redenen ijveren voor een economie van het genoeg, dan is dat niet alleen gunstig voor de biodiversiteit, het water, de lucht. Maar dan geeft dat ook meer lucht aan uitgeperste werknemers die omwille van de bedrijfsgroei een burn-out wordt aangedaan. Dan is dat ook goed voor de sociale zekerheid, die geld krijgt dat anders toch maar naar rijke aandeelhouders zou vloeien. Armoede wordt ook versterkt en koopkracht kalft af door een economisch systeem dat de prijzen opjaagt om het dividend te vrijwaren. Groen zijn wil zeggen rood zijn, al wordt de partij duchtig voorbijgefietst aan de linkerzijde. Ecologische maatregelen geven ook een stevige steun aan startup bedrijven die deel zijn van de oplossing in plaats van het probleem. Ecologie is goed voor de koopkracht omdat windenergie de goedkoopste energie van eigen bodem is.

Minder klimaatverandering in derde landen geeft er minder redenen tot oorlog om de resterende middelen, en zal ook de vluchtelingenstromen milderen. Een rechtvaardige economie die die derde landen niet uitperst leidt ook tot minder economische vlucht. Een gezonder milieu geeft minder kankers, een betere levenskwaliteit. Meer groen in de straten geeft minder stadskankers, zwerfvuil, onveiligheid en uitsluiting. Enzovoort. Ecologie is verweven met zowat alle andere maatschappelijke kwesties. Trek aan dat touwtje en de rest volgt. Maar trek hard genoeg.

Ecologie is verweven met zowat alle andere maatschappelijke kwesties. Trek aan dat touwtje en de rest volgt. Maar trek hard genoeg.

Bij de oprichting van de “anders gaan leven” beweging hadden de stichters dit al door. Hun logo was een spiraal die alles met elkaar verbond en naar de kern ging. Misschien is dit het logo en de aanpak waar de ecologische partij naar terug moet. Naar de eigen wortels in de ecologische basisbeweging. Dat zou ook dadelijk de relatie met haar eigen achterban van basismilitanten versterken.

Groen heeft de toekomst

Groen heeft de toekomst. Geen enkele andere partij heeft de opportuniteit haar naam te verbinden aan de centrale oplossing van zovele maatschappelijke problemen, een duurzame economie binnen een duurzame samenleving. Maar opportuniteiten moet je durven grijpen. Geen opportunisme, geen angst voor de eigen schaduw. Integendeel, zelfbewust en in klare taal gaan voor een ver doorgedreven ecologisme. Veder gaan dan wat gemorrel in de rand. Zich durven opstellen als alternatief voor het marktdenken, voor hier en daar een oplossingetje, voor onproductief pragmatisme. Groen moet durven groen zijn, de tijdsgeest is intussen rijp om groene oplossingen te omarmen.