Dolfijnen, barometers van zieke oceaan

Het gaat grondig fout met de oceanen. Aan de Amerikaanse Oost-kust spoelen dolfijnen massaal dood aan. Reeds in augustus rapporteerde National Geographic het fenomeen, maar sindsdien is de situatie weinig verbeterd. In de voorbije drie maanden strandden er meer dan 550 tuimelaars… en niemand weet waarom. Bovendien is er voorlopig geen einde in zicht aan de dolfijnsterfte. Wetenschappers zoeken dan ook volop naar de redenen achter de aanspoelingen.

Dolfijnen die aanspoelen op de kust, is geen nieuw fenomeen. Zo stierven er eerder dit jaar 600 zeekoeien in Florida en 360 zeeleeuwen in California. Toch zijn deze nieuwe cijfers voor de Amerikaanse kust toch uitzonderlijk hoog. September 2013 alleen telde meer slachtoffers dan de vorige 6 jaar samen. De National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) classificeert dit dan ook als een ‘Unusual Mortality Event’.

Morbillivirus

De logische hoofdverdachte leek het morbillivirus. Ook in een verder verleden zorgde dit virus voor de nodige ravage binnen de dolfijnpopulatie. Zo stierven in tussen juni ‘87 en maart ‘88 700 dolfijnen. Bovendien werd het virus ook deze keer teruggevonden. Toch heeft de NOAA voorlopig nog niet bevestigd dat dit niet dé reden van de plotse sterfte is. ”Als we naar deze feiten vanop een afstand kijken, dan zijn er veel gelijkenissen met 1987, toch is verder onderzoek nodig om te kunnen zeggen of dit een herhaling is of er gewoon sprake is van een toevallige gelijkenis”, stelt Charles Potter van het Smithsonian’s National Museum.

Omwille van de onzekerheid bekijken onderzoekers ook andere oorzaken. Het hoge dodenaantal en de ontdekking van secundaire infectie door fungi, bacteriën en parasieten maakt dat men ook naar de mens kijkt als onrechtstreekse oorzaak.

Biotoxines

De decennia van vervuiling door o.a. landbouw, olielekken en verhoogde biotoxines eisen mogelijk hun tol op het immuunsysteem van de dolfijnen. De combinatie van het virus, verminderde eetlust en  de verbranding van vetreserves overladen met biotoxines kunnen aan de oorzaak liggen bijvoorbeeld. Dat is alvast een theorie die Dina Fine Maron deze maand oppert in  Scientific American. Toch blijft het gissen omdat er simpelweg te weinig data is over onze oceanen. ‘We weten gewoon niet wat er gaande is en wat de gevolgen zijn op lange termijn.’ aldus Maron.

Het concept van biotoxines als dooddoener is niet nieuw. NOAA lijst vier hoofdoorzaken op voor ‘Unusual Mortalitity Events’:

• infecties
• biotoxines
• menselijke interacties
• malnutritie

Biotoxines zijn toxische stoffen aangemaakt door planten of dieren, vaak algen of plankton. In principe vormen deze natuurlijke stoffen geen gevaar voor een ecosysteem, maar ter gevolgen van klimaatverandering is de toename van toxische algen alarmerend aan het worden. Via de voedingskringloop belanden deze uiteindelijk bij grotere zoogdieren waar ze zich opstapelen.

Kwik

Deze biotoxines zijn nog maar een klein deeltje van het grotere gevaar. Het is immers naïef te denken dat de oceanen alle afvalstoffen die de mens rechtstreeks en onrechtstreeks blijft dumpen, kunnen blijven verwerken. Zo verscheen recent nog een studie die wijst op de grote hoeveelheid kwik die via o.a. mijnbouw in de zeeën belandt.