COP21: Hoe een eilandje in de Stille Oceaan België in verlegenheid brengt

Hoe kan een land dat zelf intern zijn klimaatbeleid niet op orde heeft, met kracht en gewicht anderen overtuigen om verregaande engagementen aan de dag te leggen?

COP21: Hoe een eilandje in de Stille Oceaan België in verlegenheid brengt
Limu Pools, Niue. CC Sandwich

In aanloop naar de klimaattop in Parijs stromen bij de Verenigde Naties de nationale klimaatakkoorden en -ambities binnen. Belangrijke doelstelling van de top is een bindend akkoord met ook op 2030. De Belgische delegatie neemt deel aan de onderhandelingen onder Europese vlag en onderschrijft de Europese doelstellingen voor 2030. De E.U. ambieert drie grote doelstellingen. Een daling van 40% van de broeikasgassen, 27% hernieuwbare energie en 27% energiebesparing.

In een proces dat eigenlijk losstaat van deze top, is België nog volop bezig met de verdeling van de klimaatinspanning richting 2020. Vandaag kondigde Minister Schauvliege aan dat er zelfs na 6 jaar onderhandelen nog steeds geen akkoord is, maar dat er in een positieve sfeer verder onderhandeld wordt.

Kan België wegen zonder klimaatakkoord?

Hoewel er puur technisch geen link is tussen Parijs en het ontbrekend Belgisch klimaatakkoord, speelt dit laatste uiteraard wel mee in de onderhandelingen. Want hoe kan een land dat zelf intern zijn klimaatbeleid niet op orde heeft, met kracht en gewicht anderen overtuigen om verregaande engagementen aan de dag te leggen. Dat is ook de positie van onderhandelaars als Jos Delbeke en Peter Wittoeck die mee aan de tafel zitten in Parijs.

Die verzwakte positie van België is een diplomatische nachtmerrie. Zeker als je dan ziet dat andere landen wel hun klimaathuiswerk gemaakt hebben. Vele hebben bovendien een pak meer te verliezen bij klimaatverandering dan ons land. Niue bijvoorbeeld is één van de landen die recent hun ambities voor 2030 hebben ingezonden.

Voor Niue is klimaatopwarming dagelijkse realiteit

“Niue’s future is imperilled by the effects of climate change for which it bears absolutely no responsibility. Niue faces severe events and slow onset events from changes to the climate system caused by others.” — Openingsparagraaf van Niue’s rapport

“Niue??” horen we al denken. “Waar ligt dat?” Wel, Niue is een mini-staatje in de Pacifische oceaan met zo’n 1500 inwoners. Enerzijds kan je dan cynisch de vraag stellen welke impact zij kunnen hebben in Parijs en anderzijds kan je schamper opmerken dat het uiteraard een pak eenvoudiger is om een akkoord te bereiken met zo’n laag bevolkingsaantal. Uit pure nieuwsgierigheid namen we toch even de inzending van Niue door en wat we lazen, zet je toch even met je voeten op de grond.

Op dit moment is het eiland al een rechtstreeks slachtoffer van klimaatopwarming. Niet enkel door een stijgende waterspiegel, maar ook door intensere orkanen, regenval, verzuring van de oceanen, … Zo werd bijvoorbeeld in 2005 werd de hoofdstad weggevaagd door een orkaan van categorie 5. Helemaal deprimerend wordt het als je beseft dat Niue absoluut geen impact heeft gehad op CO2-emissies, meer nog het eiland heeft een netto negatieve uitstoot omwille van haar natuur.

Een lesje in bescheidenheid

“While Niue’s contribution to global greenhouse gas emissions is negligible (less than 0.0001%), and Niue is a net sink given the growth of our forests, nevertheless we are taking steps to reduce our emissions, in particular in the energy sector. ”

Het land heeft dus alle recht van spreken in het klimaatdebat en kan ongehinderd op tafel kloppen voor steun van de internationale gemeenschap. Dat is uiteraard een deel van hun eisen, maar toch zijn ze zelf ook goed voorbereid voor de COP21. Het ingezonden rapport zet bijvoorbeeld gedetailleerd alle doelstellingen op een rij. Niue gaat voor 80% hernieuwbare energie tegen 2030, verhoogde opslagcapaciteit en een volledige overstap naar niet-fossiele mobiliteit. Zo toont het eiland dat klein zijn geen excuus is om naar Parijs te trekken zonder ambitie.

Op dit moment trekt een mini-staat als Niue dus met meer recht van spreken naar de top als ons land. Want zonder intern 2020-akkoord hebben onze ministers niets te gaan zoeken in Parijs en kan de wereld misschien beter luisteren naar Premier Toke Tufukia Talagi.