Benjamin Barber: De Toekomst aan de Stad?

Steden zijn het strijdtoneel van de belangrijkste stromingen van deze eeuw.

Benjamin Barber: De Toekomst aan de Stad?
Photo by Sandra Seitamaa / Unsplash

Volgens  Benjamin R. Barber is onze democratie in gevaar. Deze eeuw wordt gekenmerkt door problemen zoals klimaatsverandering, terrorisme, migratie en ziektes. We leven dus in een geglobaliseerde wereld. En toch blijven we halsstarrig zoeken naar oplossingen via 17e eeuwse structuren. Nationale en regionale structuren waar het democratische gehalte, betrokkenheid en de transparantie bijzonder laag ligt. Een asymmetrische wereld met andere woorden die muurvast zit. Hoog tijd volgens Barber ‘to change the subject’.

Barber’s antwoord op de vragen van vandaag? We moeten terugkeren naar de steden, de geboorteplaats van democratie en cultuur. Steden zijn de plaats waar verandering plaatsvindt. Steden zijn het strijdtoneel van de belangrijkste stromingen van deze eeuw. Zo refereert Barber subtiel naar de Zuccotti Park, Tahrir Square en Taksim Square. Met deze boodschap stond Barber op het podium in de Bourla van Antwerpen. De politieke theoreticus was in België op uitnodiging van Kathleen Van Brempt en De Morgen en dit enkele dagen nadat hij ook zijn verhaal bracht tijdens TEDGlobal in Edinburgh.

Zonder verpinken beweert hij niet alleen dat steden het antwoord kunnen zijn op veel van onze globale problemen, maar dat reeds vandaag burgemeesters wereldwijd het initiatief nemen waar anderen stilstaan. Om dit statement te ondersteunen, geeft hij een reeks argumenten en concrete voorbeelden in zijn vlotte keynote. Een aantal krachtlijnen uit zijn verhaal_

Burgemeester zijn pragmatisch: Veel burgemeester zetten al snel hun ideologische, religieuze en culturele achtergrond opzij. Zij hebben niet de luxe om oeverloos te debatteren of politieke spelletjes te spelen. Als je niets realiseert, dan mag je het vergeten bij de volgende verkiezingen.

Burgemeester zijn ‘homies’: Vaak spelen burgemeesters een thuismatch. Ze weten wat er in de stad aan de gang is. Ze kennen de problemen en staan dicht bij de inwoners.

Burgers vertrouwen burgemeesters: In tegenstelling tot presidenten en parlementen, genieten burgemeesters van bijzonder veel vertrouwen. In de V.S. krijgen zij gemiddeld het vertrouwen van zo’n 70% van de inwoners. Een zeer hoog cijfer in vergelijking met andere instellingen. Bovendien kan de burgemeester echt tussen de mensen gaan staan en wordt hij er niet van afgeschermd door veiligheidspersoneel en protocol.

Steden zijn multicultureel, open, participatief en democratisch: Steden kunnen er gewoon voor gaan. Zij creëren hun eigen realiteit. Barber verwijst naar de rol van water (rivieren, meren, zeeën, oceanen) in steden als verbindend element. Steden zijn van nature organismes die willen samenwerken, oplossingen willen zoeken en werken aan vandaag in plaats van de discussiëren over morgen.

Kortom, we leven in een wereld zonder grenzen. Een wereld met terrorisme zonder grenzen, ziektes zonder grenzen, economie en demografie zonder grenzen, technologie zonder grenzen, …. en toch blijven we de staat als gereedschapsmiddel gebruiken om deze problemen zonder grenzen op te lossen. Als we niet snel een manier vinden om democratie echt te globaliseren, lopen we het risico nooit antwoorden te vinden op onze transnationale problemen. Barber suggereert dan ook dat het misschien tijd is voor een informeel, wereldwijd parlement van burgemeesters dat pas echt de burgers van de wereld vertegenwoordigt.

Tip: Benjamin Barber komt op 29 september terug naar België in het Kaaitheater. Voor zij die niet kunnen wachten om hem aan het woord te zien, kunnen terecht bij onderstaand filmpje.