Afrikaanse luchtvervuiling wordt stilaan ook globaal klimaatprobleem

De luchtkwaliteitscrisis op het Afrikaanse continent escaleert, stelt een nieuwe studie in Nature. Volgens de onderzoekers is er dringend nood aan internationale actie, aangezien het een probleem is geworden dat iedereen aangaat.

Afrikaanse luchtvervuiling wordt stilaan ook globaal klimaatprobleem
Kampala. Foto Random Institute / Unsplash

De afgelopen vijftig jaar is de luchtkwaliteit in de meeste Afrikaanse landen sterk verslechterd, en hun steden behoren nu tot de meest vervuilde ter wereld. De concentratieniveaus van fijnstof zijn vijf tot tien keer hoger dan wat de Wereldgezondheidsorganisatie aanbeveelt, en de situatie zal naar verwachting verslechteren naarmate de bevolking groeit en industrialisatie toeneemt.

Dat blijkt uit een nieuwe studie in Nature Geoscience door onder meer de Universiteit van Cambridge en het African Centre for Clean Air (ACCA).

Mead, M.I., Okello, G., Mbandi, A.M. et al. Spotlight on air pollution in Africa. Nat. Geosci. 16, 930–931 (2023). https://doi.org/10.1038/s41561-023-01311-2

Wereldwijd probleem

Het nijpende probleem wordt nauwelijks aangepakt. Amper 0,01 procent van het geld dat wereldwijd gaat naar de strijd luchtvervuiling wordt in Afrika besteed.

“Dergelijke gevaarlijke gevaarlijke lucht inademen kan nochtans complexe en soms dodelijke gezondheidsproblemen veroorzaken”, zegt Francis Pope, hoogleraar Atmosferische Wetenschappen.

“Alsof dat nog niet genoeg reden was om dit probleem aan te pakken, is de luchtvervuiling in Afrika niet alleen een probleem voor de mensen die op het continent zelf wonen, maar voor de hele wereld. Het verkleint namelijk de kans om de wereldwijde klimaatdoelen te halen en de klimaatcrisis te bestrijden.”

De studie zelf stelt:

Africa’s population is projected to nearly double to 2.5 billion by 2050 (ref. 8) and with this will come increases in energy demand, waste generation and transport vehicles — all of which are sources of air pollution. Africa has also been experiencing rapid urbanization, industrialization and motorization. In fact, for some Africa regions, air quality has been declining rapidly since 1970 or earlier.
Inadequate attention to Africa’s air pollution may be an obstacle to achieving global climate targets. Combustion sources that emit large amounts of air pollutants also generate CO2 and other climate pollutants simultaneously. Although Africa’s current per capita CO2 emissions are only approximately one fifth of the global average9, carbon emissions in Africa will probably increase markedly without controlling measures. Thus, worsening air pollution in Africa is not only an issue for Africa.

De verbranding van hout of andere biomassa om te koken en voor verwarming en verlichting is volgens de onderzoekers een belangrijke oorzaak van de slechte luchtkwaliteit op het continent. Maar ook de oliewinning, steenkoolindustrieën en oude voertuigen die worden geïmporteerd vanuit Europa spelen een belangrijke rol.

“De last van luchtvervuiling rust ten onrechte op armere bevolkingsgroepen en op vrouwen en kinderen, omdat zij hoogstwaarschijnlijk meer worden blootgesteld aan vervuilende stoffen en hoogstwaarschijnlijk meer gevolgen ondervinden”, zegt co-auteur Andriannah Mbandi van de Universiteit van Zuidoost-Kenia. “Naast de voordelen voor de gezondheid en het milieu, zullen maatregelen voor schone lucht dus bijdragen aan het rechtzetten van een aantal van die ongelijkheden in Afrika.”

Internationale samenwerking

De onderzoekers concluderen dat een aanpak van de Afrikaanse luchtkwaliteit regionale en wereldwijde samenwerking vereist.

Ze pleiten voor een netwerk van sensoren om de luchtkwaliteit continue te kunnen monitoren. Er moet ook geïnvesteerd worden in schone energie om te voldoen aan de energievraag van Afrika, die tegen 2040 naar verwachting zal verdubbelen. Het afvalbeheer moet volledig hervormd worden zodat er minder afval gedumpt of verbrand en meer hergebruikt wordt.

Er moet ook geïnvesteerd worden in schone energie om te voldoen aan de energievraag van Afrika, die tegen 2040 naar verwachting zal verdubbelen.

Verder moet er geïnvesteerd worden in milieuvriendelijke technologie om ervoor te zorgen dat Afrikaanse landen economisch kunnen groeien zonder verouderde technologie uit landen in het noorden. Om de uitstoot van de transportsector aan banden te leggen, zijn naast een betere infrastructuur ook strengere emissienormen voor brandstof en geïmporteerde voertuigen nodig.

“Er is geen one-size-fits-all-oplossing voor de luchtkwaliteitsproblemen in Afrika, en elke regio en bevolking zal zijn eigen specifieke uitdagingen moeten overwinnen”, besluit Pope. “Maar door proactief te zijn en deze vijf maatregelen uit te voeren, zal de luchtvervuiling dalen en dat betekent gezondere mensen en een gezondere planeet.”

Bron: IPS